Den første Harry Hole-boka til Jo Nesbø er Flaggermusmannen (1997). Den tredje er Rødstrupe (2000). På engelsk er dei omsette til The Bat og The Redbreast, men dei kunne hatt namna «Batman» og «Robin». Eg har ikkje lese bøkene, så eg blei nysgjerrig på om dette berre var tilfeldig.
I ei VG-sak frå 1996 – året før Jo Nesbø gjer ut Flaggermusmannen – fortel han om sitt forhold til teikneseriar:
Jo oppdaget ikke tegneserier før han var 30, med nettopp Millers Batman-serie.
– Det sa bare BANG! Serien er fordømt bra, og åpnet øynene mine for hva tegneserier virkelig kunne være.
Året etter kjem Flaggermusmannen ut, og den opner med eit sitat frå Frank Millers Batman: Year One (1987): «It rose into space, its wings spread wide, then fell, its wings now a fluttering cap wrapped tight about the body of a man.» Nesbø kommenterer sjølv denne siteringa i eit intervju med VG:
Jeg bruker til og med et sitat fra Frank Millers «Batman» i boken, det var en av mine egne favorittegneserier. Men egentlig er flaggermusmannen en mytisk figur for aboriginene. Australias urinnvånere har en skapelsesberetning som er forbløffende lik den kristne. Der representerer flaggermusmannen slangen i paradiset det onde som kommer inn i verden.
VG 17.10.1997
Boka Rødstrupe (2000) har ikkje eit Batman-sitat i seg, men det er ein karakter som blir omtalt som «Batman» fordi han bruker balltre («bat»). Men i eit intervju med NTB i høve Rødstrupen skildrar Nesbø Harry Hole som «en blanding av Raymond Chandler’s Philip Marlow, Lynvingen og Nils Arne Eggen.» («Krim og krig og kjærlighet» i Tønsberg blad 18.10.00).
I tillegg til at Nesbø sjølv peiker på inspirasjon frå Batman-teikneseriane, har fleire bokmeldarar kommentert det i sine meldingar. Nesbøs Sønnen (2014) er ikkje ei Hole-bok, men Aftenposten ser likevel likskap til Batman:
Ikke når det kan plusses på med intet mindre enn en modifisert Kristus-skikkelse – en fascinerende hybrid av fyrst Mysjkin fra Dostojevskijs roman Idioten, Clint Eastwoods sagnomsuste Man with No Name og en slags sommerkledd Batman-figur.
«Litterær bloddoping» i Aftenposten (18.03.14)
Meldarar peiker også på at miljøet i bøkene, som i Aftenposten si melding av Tørst (2016):
Gateskildringene preges av generelle alminneligheter, uten den sedvanlige nerven og nærværet, som om et goldt Gotham City fra Batman-universet er blitt målestokken.
«Harry Hole i seriemorder-slumpen» i VG (20.03.17)
Og i Morgenbladet kan ein lese dette om Macbeth (2017):
Året er 1970, vi befinner oss i en skitten, korrupt og gudsforlatt by som minner om Batman-universets Gotham (som igjen er tungt Shakespeare-inspirert).
«Blod og bly» i Morgenbladet (23.03.2018)
Nesbø sjølv seier altså at han er inspirert av Batman, bokmeldarar ser dette i fleire av bøkene hans, og han er ein fan av Batman-teikneseriane til Frank Miller. I tillegg er Batman direkte eller indirekte nemnd i dei to bøkene. Eg vel altså å slå fast at det er langt ifrå tilfeldig at bøkene har fått dei namna som dei har.
…Men er det tilfeldig at Val Kilmer, som spelte Batman i Batman Forever (1995), også er med i Hollywoodfilmen The Snowman (2017), som er basert på Nesbøs Snømannen (2007)? Og kan «Snømannen» vere ein referanse til Batman-skurken Mr. Freeze?!
(Eg bør vel kanskje heller lese bøkene.)